
पाण्डवहरुको मृत्यु – भाग २
२३ पुष २०७५, सोमबार ०८:१५
अघिल्लो भागमा हामीले हिमाल आरोहणका क्रममा युधिष्ठिर बाहेकका अन्य पाण्डवहरुको मृत्यु, द्रोपदीको मृत्यु अनि तिनीहरुको मृत्युका कारण र उनीहरुको पापका कारणहरु ब्याख्या गर्यौं । यदि सत्कर्म अनि सत्यमार्गमा अघि बढ्न सके नश्वर शरीर संगै परमेश्वरलोकमा पुग्न सकिने कुरा युधिष्ठिरले प्रमाणीत गरेका छन् । उनी अब स्वर्गलोकमा छन् र यसरी सबै परिवारसंग हिमाल आरोहण गर्दा उनलाई आफुसंगै कुकुर पनि आएको हेक्कै हुँदैन् । आउनुहोस अब पाण्डवर कौरबहरु स्वर्गलोकमा भेट हुँदा के हुन्छ ? युधिष्ठिरको स्वर्गलोकमाथिका प्रश्नहरुको बारेमा चर्चा गरौं ।
अघिल्लो भाग पढ्न यहाँ क्लीक गर्नुहोस्
युधिष्ठिरलाई आफु सँगै कुकुर पनि आएको हेक्कै हुँदैन । पछाडि फर्केर हेर्दा उनले आफुसँग कुकुर पनि सँगै आएको देख्दछन । उनलाई त्यो कुकुरले हस्तिनापुरमा हुँदै देखि नै उनीहरुलाई पछ्याइरहेको याद आउँछ । उक्त कुकुरले ४ जना पाण्डवहरुको मृत्यु अनि द्रोपदीको मृत्यु लगायत सबै कुराकानीहरु सुनेको हुन्छ । घोर अफ्ठेरो हिमाल आरोहणमा पनि उक्त कुकुरको पाण्डव दाजुभाई प्रतिको निष्ठा युधिष्ठिरले बिचार गर्दछन् । तर यात्राको क्रममा भनें द्रोपदी र उनका भाइहरु लड्दा समेत पछाडि नफर्की निरन्तर अघि बढेका युधिष्ठिरलाई कुकुर पछिपछि आइरहेको चाँही पत्तै हुन्न । न्यायका सच्चा पालक युधिष्ठिरले स्वर्गलोकको देवपाल र द्धारपालसंग कुकुरलाई आफुसँगै लानुपर्ने जिकिर गर्छन् । यत्तिका यात्रामा उनका पत्नी र चार भाई खस्दा पनि त्यो कुकुरले यहाँसम्मको यात्रा तय गरेका कारणले, ऊ पनि देवलोक जान योग्य रहेको युधिष्ठिरले दूतहरुलाई बताउँछन् । दूतहरुले कुकुरलाई स्वभावतः स्वर्गमा लान नमिल्ने बताएपछि युधिष्ठिरले आफु पनि स्वर्ग नजाने बरु त्यही पहाडमा बस्ने जिद्दी गर्दछन् । कुकुरको निष्ठा उस्को स्वभावको गहना भएको र उ पनि स्वर्गलोकको असली हकदार भएको युधिष्ठिरले बताँउदछन् । उनले कुकुरलाई दयामाया देखाएर स्वर्गमा बास पाउनुपर्छ भनेका थिएनन्, यात्रा तय गरेकोमा उनी पनि देवलोकको हकदार भएको र नलगे कुकुरलाई अन्याय हुने उनको ठम्याइ थियो । दूतहरुले युधिष्ठिरको कुरा मानी कुकुरलाई पनि देवलोकमा साथै लैजान्छन् ।
स्वर्ग पुग्नासाथ भाई अनि पत्नीको बियोगले छटपटाएका युधिष्ठिरले सबैभन्दा पहिले उनका भाईहरुको र पत्नीको खोजी गर्दछन् । दूतहरुले उनलाई इन्द्रको बैठकसम्म पुग्न आग्रह गर्दछन् । इन्द्रको बैठकमा पुग्नासाथ उनले दुर्योधनलाई उनकै रिस तथा घमण्डको मुद्रामा बसेको देख्दछन् । स्वर्गलोकमा देवहरुसँग दुर्योधनलाई देख्दा युधिष्ठिर हच्किन्छन् , आखिर युधिष्ठिरले के त्यस्तो पुण्यको काम गरे र स्वर्गलोकको भागीदार हुनलाई उनले मनमनै प्रश्न गर्दछन् । त्यसपछि उनले दुष्यान्त र शकुनीलाई पनि त्यसैगरी बसेको देख्दछ तर उनले त्यहाँ आफ्ना चार भाईहरुलाई, कर्णलाई र पञ्चालीलाई त्यहाँ देख्दैनन् । यो देखेर उनले यो अन्याय भयो भन्दै उनले युद्धका लाखौँ मृत्युका कारक तथा हामीलाई जिन्दगीभर दुःख मात्र दिने दुर्योधनले स्वर्गबास कसरी पाए भनेर प्रश्न गर्दछन् र आफ्ना भाईहरु र पत्नीको खोजी गर्दछन् । उनका भाई र पत्नी अर्कै ठाउँमा भएको जवाफ उनले प्राप्त गर्दछन् । अब युधिष्ठिरलाई आफ्ना परिवारमाथि अन्याय भएको भान हुन्छ, उनी प्रश्न माथि प्रश्न सोध्न थाल्दछन र स्वर्गलोकको औचित्यमाथि नै प्रश्न खडा गर्दछन् । युधिष्ठिरले तुरुन्तै इन्द्रको सो सभामा आफुलाई कुनै रुचि नभएको र आफ्ना भाईहरु भएका ठाउँमा लगिदिन अनुरोध गर्दछन् । दूतहरुले देवलोकमा इन्द्रसँगै नबस्ने भनेर सोधेको प्रश्नमा उनले फेरी त्यही कुरा दोहो¥याउँछन् ।
यसपश्चात् उनलाई त्यहाँबाट लगिन्छ । अघिसम्म सुन्दर स्थानमा सहजता अनि आलिशान कुर्सीमा बिराजमान रहेका युधिष्ठिरलाई बिस्तारै अँध्यारो स्थानतफ लगिन्छ । उनले कुरुक्षेत्रको युद्ध मैदानमा भन्दा चर्का किसिमका अनेक दुःख, कष्ट र पीडाको आवाजहरु सुन्न थाल्दछन् । उनी आत्तिन थाल्छन् र त्यहाँ आफुलाई किन ल्याइएको प्रश्न गर्दछन् । उनले अचानक पञ्चालीको दर्दनाक आवाज सुन्छन् । उनको चित्कार सुनेर उनलाई किन दुःख दिइरहेको भन्ने प्रश्न सोध्न नभ्याउँदै उनले अरु भाईका आवाजहरु पनि सुन्दछन् । उनले दूतहरुलाई प्रश्न गर्दछन् किन मेरा भाईहरु र पत्नी नर्कमा छन् र दुर्योधनहरु चाहिँ स्वर्गमा रु दूतहरुले यो हामीले गराएको नभई उनीहरुकै धर्म र कर्मले गराएको बरु युधिष्ठिरलाई त्यहाँबाट फर्किन सल्लाह दिन्छन् ।
युधिष्ठिरले भाईहरु र पत्नीलाई यस्तो ठाउँमा छाडेर जान नसक्ने बताउँछन् । केही बेर सोचेपछि युधिष्ठिरले आफु पनि नर्कमा नै बस्ने र देवलोकमा नजाने बताउँछन् । यसपछि इन्द्र आफै प्रकट हुँदै भन्छन्, तिम्रो न्यायप्रतिको झुकावको हामी कदर गर्छौँ तर यति सारा भइसक्दा पनि तिमीले दुर्योधन र उनका भाईहरुलाई घृणा गर्न छाडेनौ । तिम्रो यो निर्णय यसै घृणाबाट आएको हो । यात्रामा भाईहरु र पत्नी लडेर खस्दा तिमीले एक पटक पनि फर्केर हेरेनौ तर अहिले दुर्योधन, दुष्यान्त र शकुनीलाई देवलोकमा देख्दा तिमी मर्माहित भयौ । तिमीले उनीहरुका लागि यो घृणा जबसम्म त्याग्न सक्दैनौ तबसम्म तिमी र तिम्रा भाईहरु यहाँबाट निस्किन सक्नेछैनौ । उनी त्यहीँ बसेर ध्यानमा लिन हुन थाल्छन् र आफुभित्र घृणाको बिउ रोपिएको भेट्छन् । उनले घृणालाई माफी नगरेर आफैभित्र कुण्ठित बनाएर राखेको भेट्छन् । घृणाको एउटा बिउले पूरा जंगल फैलाउन सक्छ । सिर्जनाको अस्तित्व पनि एक बीजबाट नै हुने हो । उनमा रहेको त्यो घृणाले अर्को कुरुक्षेत्र निम्त्याउन सक्ने अनुभूति उसलाई हुन्छ । यसकारण, युधिष्ठिर आफुभित्रको घृणालाई माफी दिन ध्यानमा बस्छन् ।
चैत्र २०७४ मा युट्युबमा प्रकाशित सदगुरुको प्रवचनमा आधारित लेख ।
भाग पढ्न यहाँ क्लीक गर्नुहोस्
लाईभमाण्डु
-सुयोग ढकालको अनुवाद
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
सम्बन्धित खबरहरु
नेपालका लागि भारतीय राजदूत नवीन श्रीवास्तवले भारत सरकारको आर्थिक सहयोगमा काठमाडौंस्थित मदन भण्डारी स्मृति कलेजका लागि निर्मित कलेज भवनको आज
काठमाडौं– सडकपेटी नै कब्जा गरेर सञ्चालन गरिएका वर्कसपलाई काठमाडौं महानगरपालिकाले कारबाही गरेको छ। बुधबार महानगरले बिजुली बजारको आर्क ब्रिजबाट देब्रेतर्फ
मिति २०७९।११।०१ गते अं.१६;५० बजेको समयमा काठमाण्डौ जिल्ला काठमाण्डौ महानगरपालिका वडा नं.१६ माछापोखरी चोक स्थितमा नेपाल यातायात स्वतन्त्र मजदुर संगठन,
विरगञ्ज, १४ पुस छिमेकी मुलुक भारतमा कोभिड–१९ को संक्रमण फैलन थालेपछि वीरगन्ज नाकामा उच्च सतकर्ता अपनाइएको छ । इनरुवा नाकामा