नेपाल र चीन बिचमा छिमेकी समबन्ध मात्र नभई भौगोलिक हिसाबमा पनि टेक्टोनीक प्लेट्सको अन्र्तसम्बन्ध छ । भारतीय उपमहाद्धीपको टेक्टोनीक प्लेट्सले चीनीयाँ प्लेट्सलाई भेटेको पर्वतिय श्रृखलाका भूभागहरु नेपाल र चीनको साझा भागमा पर्दछन् ।
यस अर्थमा चीनमा भएका भौगोलिक परिवर्तन अनि प्राकृतिक प्रकोपले नेपाललाई बिशेष सतर्क बनाउन बिगुल फुक्दछ ।

भर्खर चीनको दक्षिणपश्चिम भूभागमा भुकम्पको ठूलो धक्का महसुस गरिएको छ । १३४ जनाको हताहती अनि १२ जनाको मृत्युको खबर छ । सिचुवान प्रान्तको यिबीन शहरमा यस भुकम्पको असर धेरै छ, ४ हजार बढि बिस्थापित भएको प्रारम्भिक तथ्याकं छ । यस प्रान्तको राजधानी छेन्दुमा भुकम्पको पूर्वसुचना दिने प्रणालीले सर्तकता अपनाउने जनाउ दिएतापनि त्यस जनाउ केवल भुकम्प आउन १० सेकेण्डमात्र अघि आएको खबर छ । यसले यस्ता जनाउ प्रणालीको प्रभावकारितामा पनि प्रश्न खडा गरेको छ ।

यदि जनाउ समयमा नै भएको भए मृत्यु र हताहती हुनेको संख्यामा औसत १४ प्रतिशतले क मगर्न सकिने तथ्य छ । भुकम्पको मुख्य धक्का पछि ४ वटा पराकम्प गएको र सर्वाधिक धेरै रेक्टर स्केल मापन गरिएकोमा ५ दशमलव १ रेक्टर स्केलको पराकम्प गएको देखिन्छ । सन् २००८ मा चीनको सिचुवानमा ७ दशमलव ९ रेक्टर स्केलको भुकम्पले ८७,००० को ज्यान लिएको थियो । आज आएको मुकम्प ६ रेक्टर स्केलको भएको खबर छ ।

लाइभमाण्डु