रुसी सेनाको गोलीवारीको काला कर्तुतहरुको खुलासा

अक्टोबर २५ मा सामसुदिनोभ नाम गरेका रुसी सेनाले आफ्नै प्लाटुनका ८ जना सेनालाई गोली हाने, उनका पिताले यस घटनालाई सेनाले गरेको षड्यन्त्र भन्दै पत्याउन मानेका छैनन । मेरो छोरा एउटा सामान्य र औसत केटा थियो, यो उस्ले गरेको हैन, सेनाभित्र धेरै षडयन्त्र भइरहेको छ, उन्का पिता सलिमले बताए ।

सेनाको प्रतिवेदनमा रामिल सामसुदिनोभले आफ्नो बन्दुकमा भएको सबै गोलीहरु सकाए, जस्मा २ जना गम्भीर घाइते भए भनें ८ जनाको ज्यान गयो । बिहान ६ बजेर २० मिनटमा भएको घटनाको केहि समयमा नै बन्दुकधारी रामिललाई नियन्त्रणमा लिइयो । साइब्ेरियाको पूर्वि भागमा चिता भन्ने ठाँउमा पनि यस्तै प्रकारको घटना भएको सेनाको प्रतिवेदन छ ।

रुसी सेनाको पछिल्लो दशकको घटनाक्रम हेर्ने हो भनें सेनाभित्रैको मास शुटिगं सबैभन्दा धेरै अनुशासन विपरितको कार्य देखिन्छ । साइबेरियामा त न्यूक्लीयर प्लान्टको सुरक्षार्थ संवेदनशील अलर्टमा रहेका सेनाहरुमा यो घटना भएको पाइएको छ, यो अत्यन्त संवेदनशील र विश्वलाई नै असर पार्न सक्ने न्यूक्लीयर लिकको घटना हुनसक्ने संभावना हो ।

सेनाहरुले आफ्नो नियन्त्रण गुमाउने गरि तनाव झेल्नुपरेका कारणले यस्तो भएको पनि अड्कल गरिएको छ यद्धपि अधिकांश रुसीहरु सेनाको प्रतिवेदन र घटनाक्रमलाई पत्याउन चाहन्नन ।

डिमीट्री पेस्कोघ राष्ट्रपति पुटिनका प्रवक्ता हुन्, यस्तै प्रश्नहरुमा राष्ट्रपतिको आधिकारिक धारणाको माग के छ भनी प्रश्न गर्दा पेस्कोभले मास शुटिगंको घटना पिडादायी भएको यद्धपि राष्ट्रपतिले यस विषयमा बोलीरहन नपर्ने बताएका छन् ।

अधिकांशको शकां चाँही सेनाभित्र बुलिगंको घिनलाग्दो खेल चलिरहेको छ जस्मा सहन गर्न नसकेर प्राइभेट अर्थात पहिलो दर्जाका सेनाहरु नवप्रवेशीहरुले यस्ते कदम उठाएर आफ्नै सिनियर र अन्य बुलिगं गर्नेहरु माथि बन्दुक चलाइरहेका छन् । रुसी सेना भनें यो मान्न तयार छैन ।

पूर्वि साइबेरियामा कार्यरत एक सैनिकले पहिचान नखुल्ने शर्तमा बताए अनुरुप उन्का सिनियरले शारीरीक र आर्थिक शोषण गर्ने, खानाको पनि पैसो लिने र अन्य धेरै शोषण र तनाव दिने गरेको बताएका छन् । अझ सुत्न नदिने र हरेक रात केहि न केहि काममा अड्काइदिने गरेकाले उनि अनिन्द्राका कारणले एकपटक त डिप्रेशनको ओखती समेत खानुपर्ने अवस्थामा पुगेका थिए ।

उनका अनुसार उनी अहिले रामील जस्ता नवप्रवेशी सेनालाई आरोप लगाउन चाहन्न, हरेक मान्छेको सहनशिलताको एउटा हद हुन्छ र त्यसलाई पार गरेपछि यस्ता घटनाहरु घट्ने गर्दछन् ।

गत हप्ता स्थानीय नागरीक संगठनका प्रतिनिधिले सेना ब्यारेक भित्र महिला सेनालाई शारीरीक र्दुब्यबहार गरिएको घटना पनि सार्वजनिक गरिएको थियो । यि महिला सेनाको नाम भ्यालेन्टीना मर्दोभा हो, यिनी पनि रामील कार्यरत ब्यारेकमा नै काम गर्थिन । यिनका अनुसार रामीललाई बिहानदेखि बेलुकासम्म नै बोलीबचनले र्दुब्यबहार गरिन्थ्यो । साँझमा सिनियर अफिसरले ट्वाइटेट सफागर्न दिएको आदेश नमानेपछि यिनलाई ट्वाइलेटको कम्वोडमा मुख हालेर यातना दिइएको थियो । मर्दोभासंग एउटा भिडियो फुटेज पनि थियो जस्मा सेना अफिसरहरुले नयाँ सेनाका क्याडरहरुलाई दिएको यातना देखिन्थ्यो, कतिपय अफिसरहरुले त लाइन लागेरै प्राइभेटहरुमाथि मुतेका घटना पनि देखिन्छन् ।

रामीलका बुवा आफ्नो छोरालाई कुन परिस्थितीमा त्यसो गराउन बाध्य बनाइयो, बुझ्न चाहन्छन् । उनी सेनाभित्रको संस्थागत दुराचारको कुरा जरैबाट बुझ्न र फाल्न चाहन्छन् र आफ्नो छोराको झैं घटना अब नहोस् भन्ने चाहन्छन् । स्मरण रहोस् विश्वभरिकै सर्वाधिक शक्तिशाली र अनुशासित सेनामा गनिने रुसी सेनाहरुमा भएको यस्ता घटनाक्रमले विश्वकै ध्यानाकर्षण गराएको छ ।

(ओलिभर क्यारोलले द ईन्डिपीन्डेन्टमा लेखेका शब्दहरुको सरल नेपाली अनुवाद सुयोग ढकालले गर्नभएको हो)